NGUYÊN NHÂN BỊ NẤM LƯỠI Ở NGƯỜI LỚN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

1. Tổng quan về nấm lưỡi ở người lớn

Nấm lưỡi, hay còn gọi là nhiễm nấm miệng, là một tình trạng bệnh lý phổ biến do sự phát triển quá mức của nấm Candida, đặc biệt là Candida albicans. Đây là một loại nấm thường có mặt trong hệ vi sinh vật tự nhiên của cơ thể người, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, nó có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như: Nấm trắng, sơ tưa lưỡi, nấm lưỡi bản đồ, viêm loét lưỡi, gây mùi hôi ở lưỡi thậm chí còn bị nứt lưỡi.

2. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn

Nấm lưỡi, hay còn gọi là nhiễm nấm miệng, thường xảy ra khi có sự mất cân bằng trong hệ vi sinh vật tự nhiên trong khoang miệng. Một số nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn bao gồm:

2.1. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn do Sử dụng kháng sinh kéo dài:

Việc sử dụng kháng sinh kéo dài có thể dẫn đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật trong cơ thể. Kháng sinh không chỉ tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh mà còn làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi, đặc biệt là các loài thuộc chi Lactobacillus. Sự suy giảm này tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Candida, một loại nấm men tự nhiên có sẵn trong cơ thể, phát triển quá mức. Khi nấm Candida phát triển không kiểm soát, nó có thể gây ra các triệu chứng như viêm, đau và cảm giác khó chịu trong miệng, dẫn đến tình trạng nấm lưỡi. Hơn nữa, việc sử dụng kháng sinh cũng có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến cho người bệnh dễ bị nhiễm trùng hơn.

2.2. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn do suy giảm hệ miễn dịch:

Các bệnh lý mãn tính như HIV/AIDS, tiểu đường, và ung thư có thể dẫn đến sự suy yếu đáng kể của hệ miễn dịch, làm giảm khả năng bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Khi hệ miễn dịch không còn hoạt động hiệu quả, môi trường trong miệng trở nên thuận lợi cho sự phát triển của nấm Candida, một loại nấm thường trú trong cơ thể. Sự mất cân bằng này có thể xảy ra do nhiều yếu tố, bao gồm việc sử dụng kháng sinh kéo dài, chế độ dinh dưỡng kém, hoặc tình trạng căng thẳng kéo dài, tất cả đều có thể làm gia tăng nguy cơ nhiễm nấm lưỡi.

2.3. Do thói quen vệ sinh răng miệng kém:

Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn thường liên quan đến thói quen vệ sinh răng miệng không đầy đủ. Khi việc chăm sóc răng miệng bị bỏ qua, môi trường trong khoang miệng trở nên thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và nấm, đặc biệt là nấm Candida. Sự tích tụ này không chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mà còn có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm nhiễm mãn tính hoặc các bệnh lý khác liên quan đến hệ miễn dịch.

vệ sinh răng miệng kém cũng là nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn

Việc vệ sinh răng miệng không chỉ đơn thuần là đánh răng mà còn bao gồm việc sử dụng chỉ nha khoa, nước súc miệng và kiểm tra định kỳ tại nha sĩ. Thiếu sót trong những hoạt động này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển, dẫn đến tình trạng nấm lưỡi. Do đó, việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng tốt là rất quan trọng để ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến khoang miệng.

2.4. Sử dụng thuốc corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch:

Việc sử dụng thuốc corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch có thể dẫn đến sự suy giảm chức năng miễn dịch của cơ thể. Các loại thuốc này, khi được sử dụng trong thời gian dài hoặc với liều lượng cao, có khả năng làm giảm sức đề kháng tự nhiên của cơ thể đối với các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả nấm. Sự suy yếu này tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Candida albicans, một loại nấm thường trú trong miệng, phát triển quá mức, dẫn đến tình trạng nấm lưỡi.

Hơn nữa, việc sử dụng thuốc corticosteroid có thể làm thay đổi môi trường pH trong khoang miệng, tạo ra một môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm. Do đó, những người lớn sử dụng các loại thuốc này cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm nấm và có biện pháp can thiệp kịp thời.

2.5. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn do Hút thuốc lá

Nấm lưỡi ở người lớn có thể xuất phát từ việc hút thuốc lá hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác. Nicotine và các hợp chất hóa học có trong thuốc lá có khả năng gây tổn thương cho niêm mạc miệng, dẫn đến sự thay đổi trong môi trường vi sinh vật tự nhiên của khoang miệng. Sự thay đổi này có thể làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm, đặc biệt là Candida. Khi sự cân bằng vi sinh vật bị phá vỡ, nguy cơ nhiễm nấm lưỡi sẽ tăng lên, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau rát, khó nuốt và cảm giác vị giác bị thay đổi.

2.6. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn từ người bị bệnh nấm lưỡi

Nấm lưỡi có thể lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm. Điều này thường xảy ra khi có sự trao đổi nước bọt, chẳng hạn như trong các tình huống hôn hoặc chia sẻ đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng. Hệ miễn dịch yếu, do bệnh tật hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, có thể tạo điều kiện cho nấm phát triển và gây ra nhiễm trùng.

2.7. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn do quan hệ tình dục

Các nghiên cứu cho thấy rằng nấm lưỡi cũng có thể lây truyền qua quan hệ tình dục, đặc biệt là trong các trường hợp mà một trong hai bên có nấm sinh dục. Việc tiếp xúc với vùng miệng và bộ phận sinh dục có thể dẫn đến sự lây lan của nấm Candida từ người này sang người khác. 

2.8. Nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn do trào ngược dạ dày

Khi acid dạ dày trào ngược, môi trường trong khoang miệng có thể bị thay đổi, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm Candida. Sự gia tăng nấm Candida có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, gây ra các triệu chứng như đau rát, khó chịu và xuất hiện các mảng trắng trên lưỡi.

Hơn nữa, những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thường có thói quen sử dụng thuốc kháng acid hoặc thuốc ức chế bơm proton, điều này có thể làm giảm độ pH trong miệng và tạo điều kiện cho nấm phát triển. Việc này không chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm nấm mà còn có thể gây ra các vấn đề khác liên quan đến sức khỏe răng miệng.

Do đó, việc kiểm soát trào ngược dạ dày không chỉ giúp cải thiện triệu chứng tiêu hóa mà còn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc nấm lưỡi ở người lớn.

2.9 Kết luận

Việc hiểu rõ nguyên nhân bị nấm lưỡi ở người lớn không chỉ giúp trong việc phòng ngừa mà còn hỗ trợ trong việc điều trị hiệu quả. Cần chú ý đến các yếu tố lây nhiễm và duy trì sức khỏe hệ miễn dịch để giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng này.

3. Phương pháp điều trị nấm lưỡi ở người lớn

Phương pháp điều trị nấm lưỡi ở người lớn được xác định dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh lý và nguyên nhân gây ra tình trạng này.

• Thuốc chống nấm:

Thuốc chống nấm tại chỗ: Trong các trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chống nấm dạng gel, kem hoặc nước súc miệng, cho phép tác dụng trực tiếp lên vùng niêm mạc miệng bị nhiễm nấm.
Thuốc chống nấm đường uống: Đối với những trường hợp nặng hơn hoặc khi liệu pháp tại chỗ không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống nấm dạng viên uống, giúp điều trị triệt để hơn.

• Điều trị các bệnh lý nền:

Nếu nấm lưỡi xuất phát từ các bệnh lý nền như tiểu đường hoặc tình trạng suy giảm miễn dịch, việc can thiệp điều trị các bệnh lý này là rất cần thiết để ngăn ngừa tái phát và cải thiện sức khỏe tổng thể

• Vệ sinh răng miệng:

Vệ sinh răng miệng đúng cách đóng vai trò thiết yếu trong việc điều trị và phòng ngừa nấm lưỡi. Việc đánh răng và làm sạch lưỡi ít nhất hai lần mỗi ngày là cần thiết để loại bỏ vi khuẩn và mảng bám. Ngoài ra, việc sử dụng nước súc miệng có tính kháng khuẩn sẽ giúp tăng cường hiệu quả vệ sinh, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và duy trì sức khỏe khoang miệng.

• Thay đổi lối sống:

Để giảm thiểu nguy cơ mắc nấm lưỡi, cần tránh các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá và tiêu thụ rượu bia. Những thói quen này không chỉ làm suy yếu hệ miễn dịch mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm. Bên cạnh đó, duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất, sẽ hỗ trợ sức khỏe tổng thể và tăng cường khả năng chống lại nhiễm trùng.

Tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe và hạn chế các bệnh tật từ bên ngoài

• Các biện pháp hỗ trợ:

Súc miệng bằng nước muối sinh lý là một biện pháp hỗ trợ hiệu quả trong việc làm sạch khoang miệng và giảm viêm. Nước muối có tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp làm dịu các triệu chứng và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại. Việc thực hiện thường xuyên sẽ góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe răng miệng và hỗ trợ điều trị nấm lưỡi.

• Bổ sung sữa chua

Bổ sung sữa chua không đường có thể hỗ trợ trong việc cân bằng hệ vi sinh vật miệng, nhờ vào sự hiện diện của lợi khuẩn probiotic. Những lợi khuẩn này có khả năng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật gây hại, từ đó giúp duy trì một môi trường miệng khỏe mạnh.

Lưu ý:

• Không tự ý mua và sử dụng thuốc chống nấm khi chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa, vì việc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc hoặc các tác dụng phụ không mong muốn.
• Nếu các triệu chứng không có dấu hiệu cải thiện sau vài ngày điều trị, hãy đến gặp bác sĩ để được đánh giá và tư vấn thêm về tình trạng sức khỏe của bạn.
• Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn điều trị của bác sĩ và hoàn thành liệu trình điều trị để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn nấm và ngăn ngừa tái phát.